Uit de familie

Met Karel Norga gaat het stilaan maar zeker beter. Hij moet niet onder het mes (waarvoor hij toch wel een beetje schrik had), maar moet de accordeon voor enkele tijd laten liggen voor wat ze is. Gelukkig hebben wij Dirk Degelin (en Joeri De Jong en wellicht Freddy Van Beek en Modest Vercauteren) die ons uit de nood helpen. Het deed ons enorm plezier dat Karel ons kwam opzoeken op 21 november. Toen hij (die avond) de talrijke aanwezigen zag vroeg hij zich eerst af of dat dat was omdat hij niet meer speelde... maar het spontane en hartelijke applaus dat hem verwelkomde deed hem vlug van idee veranderen! Wij hopen Karel volgend jaar gezond en wel terug te mogen zien en horen (met zijn akkordeon!).

Goed nieuws ook uit Denemarken. Sissel Dewachter is nog steeds thuis, maar stelt het goed. Zij moet in de maand januari, zoals voorzien, nog geopereerd worden. Pia heeft het niet altijd even makkelijk omdat Sissel steeds thuis is. Maar alles zou begin volgend jaar stilaan terug op zijn pootjes terecht komen... Wij duimen mee...


Korcula

De kogel is bijna door de kerk: Mihajlo Grgić, de organisator van het Festival aldaar, verzekerde ons dat hij voor meer dan 90 % kon verzekeren dat het Festival in 2001 zal doorgaan. Wij worden daar dan verwacht op woensdag 4 en donderdag 5 juli 2001. Dat wil zeggen, dat we, afhankelijk van de vertrekuren van vliegtuig en ferry, op 2 of 3 juli vertrekken. Na de optredens op Korčula kunnen wij wellicht nog enkele dagen doorbrengen op Lastovo (uitwisseling met de lokale groep, die we dan in 2002 op de zwaarddans verwachten), zodat wij wellicht 9 juli terugkeren met het vliegtuig. De kosten van het vliegtrajekt worden op een 10.000 bef geschat. Vertrek wellicht vanuit Schiphol (Amsterdam). Renaat (061 65 63 82) kontakteert muzikanten en danser(essen)s om te zien wie er mee gaat en organizeert de reis. Verdere inlichtingen voorlopig bij hem.

 

Speurtocht 41

Lopen we verder de tijdslijn langs, dan blijven wij na 1446 in Braunschweig nog even in het buitenland, alvorens te kunnen terugkeren naar onze eigen gewesten. De volgende vermelding dateert uit 1448 en brengt ons in Cheb. Cheb ligt momenteel in het uiterste westen van Tsjechië. De stad droeg vroeger de duitse naam van Eger en de omgeving was bekend als Egerland. De blaaskapellen uit Egertand waren destijds een begrip. In de streek woonden veel duitstaligen.

Het is een zekere Heinrich Gradl die in 1895 in het tijdschrift Mittheilungen des Vereins für Geschichte der deutschen in Böhmen (jaargang 33 - nummer 3) een hele reeks uittreksels over zwaarddansuitvoeringen uit de stadsrekeningen publiceert. De eerste daarvan dateert uit 1448 en luidt:

"Item Geben den Spelleuten xx gr., die an der vasnacht den Swertt tancz heften"

Meest interessant aan deze tekst is dat hij verwijst naar vastenavond, net zoals de meeste teksten uit Vlaanderen en deze uit Bronswijk. Deze talrijke vroege verwijzingen naar de Vastenavond roepen ons inziens het vermoeden op dat de betekenis van de dans in die richting moet gezocht worden. Niet alleen de sterk geografische spreiding, maar ook het feit dat op ver uiteengelegen plaatsen de dans aan een zelfde tijdstip verbonden is geven ons inziens ook reden om te geloven dat de zwaarddans, hoewel de teksten enkel teruggaan tot 1389 toch heel wat ouder is.

Te Cheb zijn het "speellieden" die de dans uitvoerden in 1448. Bij ons sprak men veelal van "gezellen die speelden met/over zwaarden". In Bronswijk waren het de jonge gezellen van de gilden.
Interessant is ook de benaming "Swertt tancz". Bij ons is de benaming dans eerst terug te vinden vanaf 1439. Laat ons nog opmerken, dat deze tekst ons niet toelaat te besluiten dat het hier om een reizwaarddans gaat...

Wat 20 gr. betekende ten opzichte van andere prestaties kunnen wij bij gebrek aan kontekst niet vaststellen. Maar onze vriend Joeri De Jong vertelde ons dat hij regelmatig in Cheb het archief bezoekt (hij doet onderzoek naar akkordeons en een belangrijke tsjechische produsent bevindt zich in de buurt). Misschien kan hij ons eens een kopietje bezorgen van de totale bladzijde?
Richard Wolfram vermeldt in zijn Schwerttanz und Männerbund ook het jaar 1447 voor Cheb. Maar vermoedelijk is dit een vergissing. De rekening waar Gradl de tekst aan ontleent loopt over 1447 en 48. De rekeningen begonnen namelijk meestal niet met Nieuwjaar, maar bijvoorbeeld met Pasen. 1448 zou wel degelijk het juiste jaartal zijn.
Destijds sprak Hannah Laudová in een informeel gesprek haar twijfels uit over de datering. Zij vermoedde dat er eerder sprake was van 1548. Gezien de vele vermeldingen die we bij Gradl vinden voor 1548, lijkt deze twijfel ons weinig gegrond.
Tot daar Cheb. Ondertussen zijn er enkele kapers aan de horizon verschenen met oudere buitenlandse vermeldingen (Galicië en Kroatië). Wij tsjekken nog het één en ander en hebben het wellicht volgende keer daarover. (RVC)

Een figuur voor in de optochten

Wij weten het van ons zelf: wanneer het er op aan kwam in een optocht mee op te stappen werd het steeds een onwennig gedoe. Soms ekstra verhoogd door de begeleidende muziek!

Uit de dokumentatie die Renaat kreeg van Angel Acuña Delgado betreffende de reizwaarddansen in Andalucía puurde hij een (zeer) eenvoudige figuur die ons best kan te pas komen in optochten. We namen een proef op de laatste oefenstonde. Het gaat als volgt: er wordt een rei gevormd, waarbij ieder het hecht in de rechterhand neemt en de punt van de voorganger in de linker. Alleen de eerste en de laatste hebben een hand vrij. De zwaarden liggen niet op de schouder- de armen zijn naar beneden "gestrekt".

De voordanser heft op een door hem te bepalen moment zijn zwaard hoog en keert zich met het aangezicht naar nummer 2 (rechtsom draaien). Deze gaat onder het geheven zwaard door en draait linksom om tegen de stroom in te gaan, samen met nummer 1. Op zijn beurt heft nu nummer 2 zijn zwaard. Nu volgen alle onpare nummers nummer 1; alle pare nummers nummer 2 (telkens onder het geheven zwaard doorgaan).

Aan het einde van de rei draait nummer 1 rechtsom en gaat onder de zwaardenbrug door, onmiddellijk gevolgd door nummer 2, 3, enz. Zo ontstaat terug de enkele rei.

Blijft een beklijvend tromritme (wij hebben al een idee) en eventueel een geschikte melodie te vinden.

De bedoeling is niet de bestaande marsjvorm bij onze Halfvastenviering te vervangen, maar van de nieuwe figuur gebruik te maken bij optredens voorafgegaan door een optocht.

Lange Wapper zwemt ...

Zwemclub Schoten dankt Lange Wapper voor zijn deelname met liefst 2 ploegen aan de zwemmarathon van de maand oktober. Ploeg 1 zwom 550 meter bij elkaar (wat hun op de vierde laatste plaats in het klassement bracht). Ploeg 2 was kontent met 483 meter (voorlaatste...). Tellen wij echter de 2 ploegen tesamen dan komen wij met onze 1033 meter op de tweede plaats! Wat denkt ge daar van?

Ditjes en datjes


Kalender

Redaktie

Renaat Van Craenenbroeck
Rue Pairée 76
6890 Libin-Bas
Tel: 061 - 65 63 82
- - -
Mark van Orshoven
Stierstraat 34
2018 Antwerpen
Tel: 03 - 235 29 98

de dansgroep - de zwaarddans - Renaat Van Craenenbroeck

inhoudstafel - hoofdmenu