een half afscheid
De kalender wees 14 februari 1958 aan. Van velen die dit lezen was er nog geen sprake... Die avond toen was er de eerste bijeenkomst van Lange Wapper. Een vijftiental danslustigen vonden elkaar in de lokalen van de "ziekenkas', gedeeltelijk feestzaal en parochiehuis van de SintAndriesparochie, "de Nationalestraat 109". En zowat zevenendertig jaar lang zwaaide, behalve enkele uitzonderlijke perioden, Renaat de plak. Soms met een bestuur, soms vanop een afstand, meestal zelf autoritair beslissend hoe het met Lange Wapper gestaan en gelegen was.
Wij hadden destijds de groep gesticht met de bedoeling meer aandacht te besteden aan de dansen uit onze gewesten. In de bestaande groepen werden deense, duitse, zweedse en engelse volksdansen aangeleerd, maar van het eigen repertorium was weinig meer bekend dan een Mieke Stout en een Jan Smet. Het heeft jaren inspanning en opzoekingen gevraagd om enig rezultaat te bereiken, maar ik denk dat Lange Wapper fier mag zijn om wat het bereikt heeft. Ons eigen repertorium, dat wij de laatste twintig jaar uitgebouwd hebben tot een vijftigtal dansen mag er wezen. Getuige de belangstelling die er elders voor bestaat.
Eén van Renaats bekommernissen de laatste jaren is het zoeken geweest naar een manier om het roer door te geven. Hij zou het spijtig gevonden hebben, dat moest hij op een onverwachte manier het hoekske omdraaien, de hele groep op zijn gat zou vallen. En zo meent hij momenteel een oplossing gevonden te hebben! Als laatste autonoom genomen beslissing gaat hij het "bestuur" (wat een afschuwelijk woord!) doorgeven aan een kommiteetje van vijf mannen en vrouwen. Hoofddoel was er zoveel mogelijk de jongeren bij te betrekken. En de meiskens niet te vergeten (wat vroeger wel eens meer gebeurde). Na enig (veel) wikken en wegen kwam Renaat tot volgende namen:
Voorzitter van dat kommiteetje zou best Marc Hanssens zijn, die met zijn nu binnenkort zesentwintig jaar zwaarddans en vele jaren Lange Wapper daarenboven een figuur is met een nuchter oordeel. Wie hem daarbij gaan helpen? Katrien Van Craenenbroeck en Marc Dewachter, die zowat tot een tussengeneratie behoren, en Greet Van Look en Koen Van Reeth, die eksponenten zijn van de jonge generatie.
Het is de wens van Renaat, dat ieder van de leden zich achter deze mensen schaart, zonder enig voorbehoud. Hij weet even goed als gij, dat er op iedere keuze iets aan te merken is. Maar wij starten met een nieuwe lei en geven krediet aan ieder van hen. Zij zullen het niet gemakkelijk hebben: 37 jaar ervaring in organizeren, leiden en plannen is niet van vandaag op morgen te vervangen. Renaat verdwijnt echter niet en blijft beschikbaar voor alle hulp. Die hulp verwachten wij ook van ieder van onze leden: door een pozitieve ingesteldheid (ook wanneer er fouten gemaakt worden!), door een volgehouden aanwezigheid (ook Renaat blijft op dinsdagavond komen) én door een eigen inzet.
Hoe Lange Wapper gaat evolueren in de komende jaren wordt het werk van u allen... Wij hebben steeds beleving van de dans (misschien waren we té wars van optredens...) en kwaliteit van de uitvoering hoog in ons vaandel geschreven. Deze twee waarden zijn een goede bazis voor de verdere werking.
Het verleden leverde ons twee hoog gekwoteerde onderscheidingen op: in 1972 behaalden wij in LLangollen (Wales) de derde prijs, bij een eerste deelname, wat uitzonderlijk blijkt te zijn. En in 1988 mochten wij in het festival van Stráznice (Tsjechië) de titel van laureaat wegkapen. Wij hopen dat Lange Wapper nog eervolle prijzen mag behalen in de toekomst: de realizasie ligt bij u...
koppen tellen
Een laatste herinnering: 29 oktober 1995 - Aalmoezenierstraat 66 - 16.00 tot 18.00 uur koppen tellen.
Wie er echt niet bij kan zijn wordt vriendelijk verzocht Marc Hanssens (tel 03/455 96 91) te verwittigen
losse flodders
Tweeënveertig Lange Wappers naar Carlisle! En daaronder héél wat jongeren! En wij gaan om de beste te zijn! Hopelijk is het weer beter dan bij ons bezoek aan Goathland... Tussen haakjes: de reis wordt gemaakt volgens de kortste versie. Dus géén ekstra dagen in Goathland. Spijtig voor sommigen misschien, maar het is een kwestie van solidariteit: in geval van verlenging kunnen er een heel deel leden niet mee. Dus... Het ruime deelnemersaantal zal ons allicht toelaten de deelnemersprijs te verlagen. Maar het is nog te vroeg om te zeggen hoeveel het nu presies wordt, omdat we nog niet weten hoe we het Kanaal oversteken (zwemmen is naar het schijnt niet voor iedereen haalbaar).
Wij zijn verheugd Pierres rozerode aangezicht terug te mogen verwelkomen op dinsdag. De afwezigheid was lang - het geduld van Pierre eindeloos. Ook Irene Van Gaever mochten we terug begroeten na enige tijd sukkelen met de rug. Aan beiden wensen wij een goeie afronding van hun herstel!
Renaat mag zich dan al de organisasie van zijn nek schuiven in Lange Wapper; hij zit niet stil. In Neufcháteau heeft hij met enkele vrienden een atelier in gang geschopt op woensdagavond. Er is een ruime belangstelling van een twintigtal dansers.
Als we zo eens een keer gezellig bij elkaar zitten duiken er tussen pot en pint steeds heroische verhalen op uit vroeger tijd. Wat Lange Wapper daar en daar beleefde. Wie tot de jongeren behoort heeft daar meestal weinig weet van. Wij zouden graag deze verhalen afdrukken in 't Zweertdanserke. Nu heeft ieder van de oudere generasie zo zijn eigen herinneringen. Daarom lanseert de redaksie een oproep om die verhalen neer te schrijven en ze ons te bezorgen. Zou één enkele oproep volstaan ?
Het bal in Ossendrecht was weer een topper. Goede muziek (Amarant) en de hele tijd dansen op de dansvloer. Alleen ontgoochelt het ons dat de Lange Wapper-leden en vooral de Zwaarddansers het zo laten afweten. Doen wij daar volgend jaar iets aan?
Een schoentje dat vringt: de laatste jaren hebben wij het gezamelijke eetfestijn in een hoeve in Kapellen georganiseerd. Maar wij betalen vrij veel (9000 bef) voor het gebruik. Dat maakt dat wij bij iedere schotel rekening moeten houden met zo'n 100 á 120 bef algemene kosten. Kan er iemand ons aan een goedkopere lokatie helpen?
koken kost geld
Ons moeder heeft het mij honderd keer voorgehouden. En ook Lange Wapper ontsnapt niet aan deze stelregel. Ge weet dus al waar we het gaan over hebben: het is weer tijd om uw portemonnee boven te halen en naar eentjes te vissen om uw jaarlijks lidgeld bijeen te scharrelen. Hierbij dus het dringende verzoek aan alle dansers dit zo snel mogelijk - en daarmee bedoelen wij: voor eind oktober (1995 voor de slechte verstaanders) - te regelen met onze "kas" Lieve (Tuurke) Van Velthoven. Gezien de zwaarddansers eerst 29 oktober bijeen komen, krijgen zij de tijd tot einde november (ook 1995 natuurlijk).
Efkes de tarieven opfrissen
| - | voor wie dinsdagavond komt dansen: | 2.000 BEF |
| - | voor wie enkel zwaarddanst: | 1.500 BEF |
| - | studenten en werklozen: | 1.000 BEF |
Zwaarddansers die ook dinsdag komen betalen 2.000 BEF En wie enkel af en toe dinsdag komt, betaalt 100 BEF per keer. Lig nu niet te zagen, dat dit duur is: Lange Wapper garandeert u 50 dansavonden van 2 uur, in totaal 100 uur. Prijs per uur: 20 BEF Met ander woorden bij Lange Wapper kunt ge twee uur dansen voor de prijs van een gewone pint (allee, binnenkort toch, als de pintjes weer eens opslagen) en voor diegene die dit nog niet verstaat: voor 40 BEF kunt ge niet eens naar de sinema! Hebt ge het toch moeilijk om dit bedrag ineens te voldoen? Wel regel de spreiding van uw betalingen met Tuurke. Maar kom dan wel uw afspraken na, want Tuurke houdt er niet van achter uw kladden aan te zitten als de eerste de beste deurwaarder... En dan nog dit ge zorgt er wel voor dat het regelen van het lidgeld zo vlot verloopt. dat er niet wekelijks aan herinnerd moet worden.
speurtocht (34)
In onze zoektocht naar de sporen van de zwaarddans stootten wij op een zeer interessante tekst uit 1419, afkomstig uit Damme. Tekst, die wij uitvoerig bespraken in 't Zweertdanserke 30 en 39. Wij rezumerem hierbij de inhoud, maar geven eerst de tekst nog even opnieuw weer
Item den viijsten doch inde zelve maand, ghesonden zeke(re)
scepghesellen die van brucg(he)
hier quamen en(de) speilden met zwerden hier acht(er) de stede
.ij k(annen) wine van iiij gro(ot) de
stoop ghevullet te victoors. en(de) heml(ieden) ghesconcken up
de strate val(uta) xvj s(chellingen)(RAB Rekenkamer 33564 folio 34 recto nr 8)
Twee dingen zijn aan deze tekst interessant; de datum van optreden en de herkomst van de dansers. De datum konden wij bepalen als zijnde 8 augustus 1419. Een datum die valt buiten de tot nu algemeen vermelde periode van vastenavond (enkel de tekst uit Gistel geeft geen tijdstip aan). Het moet goed weer geweest zijn die dag, want de dansers kregen hun wijn "ghesconcken up de strata". En ofwel waren zij met velen ofwel hadden zij groten dorst want volgens de rekening kregen zij zowat tien liter wijn... (een stoop is ongeveer tweeëneenhalve liter en er gaan twee stopen in een kan). Maar misschien zit er een verklaring voor die aanzienlijke hoeveelheid wijn in de vermelding dat de dansers "zekere scepghesellen die van brucghe hier quamen" waren. Scepghesellen zijn vrijwel zeker zeelieden, en geen leden van een schippersgilde, zoals vermoedelijk in de Brugse tekst van 1389. Dat vermoeden, dat het zeelieden zijn wordt versterkt door de formulering "die van brucghe hier quamen". Deze formulering doet vermoeden dat het geen Bruggelingen waren, want anders had men gewoon gezegd "scepghesellen van Brucghe". maar zeelieden die in Brugge voor anker lagen en naar Damme afgezakt waren (ter gelegenheid van de kermis?) om er de bloemekes buiten te zetten. Zij voerden hun zwaarddans uit op verschillende plaatsen in de stad ("achter de stede") in de hoop hiervoor beloond te worden. Wat blijkbaar aardig lukte. Het zal daar, meer dan vijfhonderd jaar geleden, wel geen dooie boel geweest zijn!
Het opsporen van de originele tekst liet ons toe een fout gemaakt door Eugeen Verstraete in verband met het aantal dansers te Damme recht te zetten. Fout eerst gemaakt in De Speelman. maar ook nog hernomen in Zwaarddansen in Vlaanderen (p.34). Afgaande op de onvolledige tekst, zoals Edmond van der Straeten hem weergaf in Le theatre villageois en Flandre, kwam hij tot 24 deelnemers, die dan elk 2 kannen (vijf liter) zouden gekregen hebben!!! Er zouden heel wat katers aan te pas komen in dit geval! Het aantal dansers of deelnemers laat zich niet afleiden uit de tekst. Spijtig genoeg...
Redaktie
Renaat Van Craenenbroeck
Rue Pairée 76
6890 Libin-Bas
Tel: 061 - 65 63 82
Mark van Orshoven
Stierstraat 34
2018 Antwerpen
Tel: 03 - 235 29 98