editoriaal
Misschien eens een beter meer entoeziasme... 26 februari slaagden wij er weerom niet in om twee teams bijeen te krijgen. En dat ondanks onze dramatische oproep in 't Zweertdanserke. Enkelen lieten beleefheidshalve iets weten, maar meerderem stuurden hun kat zonder enig bericht. Niet erg fair tegenover de kameraden, als ge 't mij vraagt. Hetzelfde voor het eten na de zwaarddans : laat u niet pramen - uw plaats is daar!
uit de familie
Op 6 maart overleed na een langdurige ziekte Herman Van Gaver, de vader van Irène en grootvader van Natalie en Joeri Vervoort. Wij bieden onze vrienden en hun familie onze oprechte deelneming aan.
toekomstmuziek
- 13 mei 1995: Muziek in de stad. Wij mogen meedoen... Wellicht dansen wij gedurende circa 1 uur op de Handschoenmarkt in de loop van de (zaterdag)namiddag. Juiste gegevens ontbreken nog, maar houdt u in ieder geval vrij. Programma? 19de eeuw en folklore. Geen zwaarddans.
- 2 of 3 juni 1995: in Haarlen (NL) een manifestatie van de stad Antwerpen en ze willen daar met iets degelijks naar voren komen: dus met de zwaarddans.
deelnemerslijst
In het allereerste nummer van 't Zweertdanserke (mei 1979 a.u.b.!) drukten wij op bladzijden twee en drie een met de hand getekend en met plakletters samengesteld oeuvre van Mark Van Orshoven af, betiteld "10 JAAR ZWAARDDANS". De lijst gaf een overzicht van ieder die gedurende de eerste tien jaar had deelgenomen aan de zwaarddans.
Vijf jaar later konden wij in ons fotoalbum een nieuwe lijst de wereld insturen, die betrekking had op de eerste vijftien jaar.
Vandaag hebben wij het genoegen u hiernaast, dankzij het konsijensieuse werk van Ludo Heylen, een overzicht te kunnen aanbieden van de deelnemers tijdens de eerste vijfentwintig jaar. Ook deze keer was het Markske die voor de grafische uitvoering zorgde. Maar deze keer had hij wel zijn kompjoeter ter zijner beschikking!
wereldnieuws
- Uit een telefonisch gesprek met onze vrienden uit Bagnasco onthielden wij dat ook zij gekozen hebben voor een vaste datum om met hun dans naar buiten te komen. Zij treden voortaan traditioneel op op 1 mei. Ook tot hen was het belang van een vaste datum doorgedrongen.
- Bagnasco publiceerde een prachtig boek van de hand van Guiseppe (Beppe) Carazzone over hun zwaarddans. Vol (kleuren)foto's van hun groep, maar ook van onze groep, van Strani, van de Bac'ubert. Zo iemand het wil kopen : kontakt opnemen met Renaat. Ook om in te kijken, natuurlijk.
- In Quevaucamps waar er ondertussen rustig geoefend wordt, heeft men een ruime belangstelling van kandidaat-dansers. Zij zien kans om twee teams op te stellen en hebben het goeie idee om zich na een gezamelijk optreden in Basècles te splitsen en op te treden in de omliggende dorpen om elkaar later in de dag terug te vinden. Hun eerste outing is voorzien voor karnaval 1996.
- Duinkerke heeft er enkele figuren bij en de kapitein gaat er nu iets hoger de lucht in. Meer kunnen wij er nog niet over vertellen, vanwege nog niet gezien.
speurtocht (30)
Onder de titel 'speurtocht' verschenen oktober 1979 ('t Zweertdanserke nr 5) en december 1986 ('t Zweertdanserke nr 72) negenentwintig bijdragen waarin wij kronologisch de teksten uit onze gewesten bespraken, waarin er sprake was van zwaarddansers. Om u juist duidelijk te maken wat de bedoeling was citeren wij hier even speurtocht 1:
'Onze bedoelimg is nu een artiekelenreeks op touw te zetten, waarbij wij kronologisch alle ons bekende teksten met vermelding van zwaarddansers gaan kontroleren, analizeren en bespreken om tenslotte de zwaarddans als historisch gebeuren in onze streken beter te kunnen beschrijven.'
Vertrokken bij de oudste tekst (Brugge 1389) zijn wij zo tot 1450 geraakt. En dan zijn wij stilgevallen... Wij willen nu, na een rustpauze van bijna tien jaar, terug in gang schieten. Maar wij denken dat de jongere generatie ook recht heeft om kennis te maken met het reeds onderzochte en om aan te knopen bij het reeds verrichte werk gaan wij dan ook eerst de besproken teksten herpubliceren en bondig samenvatten wat wij er uit haalden. Wij kwamen meermaals tot de konklusie dat jarenlang (en nog) een verkeerde interpretatie werd gegeven aan bepaalde zinsdelen.
Zoals gezegd was de allereerste tekst die wij aan een grondig onderzoek onderwierpen deze uit de Brugse stadsrekening van 1388/89. Op folio 107 verso onder post nummer 7 lezen wij daar
Item ghegheven bi beveilne van borghmeesters
den sciplieden spelende vastenavonde achter de stede
met zwerden iiij. s. iij. d groot
somme .Ii. s.
Wij wijdden aan deze tekst liefst 4 speurtochten. Zo gingen wij na of deze tekst wel degelijk als de oudste in Vlaanderen en in Europa mag betiteld worden. Besluit was dat dit tot nader order en verder onderzoek inderdaad het geval is. Wel maakten wij een nog niet eerder gemaakt voorbehoud: wie de tekst leest kan er niet met honderd procent zekerheid uit afleiden dat het hier om een zwaarddans gaat, laat staan om een reizwaarddans. Spelen met zwerden zou inderdaad ook kunnen slaan op een schermspel...
De analize van de tekst leerde ons iets belangrijks! Tot nu toe werd "achter de stede" steeds gelezen als 'buiten de stad; op de stadswallen'. Wij kwamen er achter, dat de ware betekenis is 'op verschillende plaatsen in de stad'. Wat inderdaad meer zin heeft, want waarom zou de burgemeester bevelen een gratifikatie te geven aan lieden, die buiten de stad dansten? Hoe wij ook zochten 'sciplieden' leerde ons weinig over de uitvoerders. Ofwel waren het lieden van de schippersgilde ofwel waren het misschien (vreemde?) zeelieden. Maar waarom alweer zou de burgemeester vreemdelingen trakteren? Deze schiplieden moeten wij in ieder geval in verband brengen met een latere tekst uit Domme in 1418. Wij hebben ons dan laten verleiden om door een eenvoudige berekening het aantal deelnemers te bepalen. Maar dat was fout! Het bedrag achter 'Somme' is enkel de omrekening in een andere muntsoort! Hoe mogen wij nu deze tekst interpreteren (in het licht van de reeds onderzochte teksten en in zijn eigen kontekst geplaatst)? Wel met vastenavond 1389 trokken aantal schippers door de stad Brugge. Zij voerden op diverse plaatsen een spel met zwaarden op en legden het wellicht zo aan boord, dat zij voor de burgemeester hun spel konden uitvoeren. In een goede bui liet deze hen een vergoeding uitbetalen door de stad.
Redaktieadres
Renaat Van Craenenbroeck
Vleminckveld 29
2000 Antwerpen