vergadering (2]
Kleine zwaarddans
Eenzelfde eensgezindheid als er heerste bij het tema- ekskluziviteit, was er ook te vinden wanneer de vraag gesteld werd of de kleine zwaarddans misschien kon gebruikt worden om op te treden en op die manier onze kas te spekken. Algemeen vindt men de kleine zwaarddans een te zwak afkooksel van de échte. Daarom wordt hij met deze in de vergeethoek gestopt. Aan verenigingen die pingelen om een optreden met de zwaarddans, zal voortaan verwezen worden naar de dansgroep, die een stel goede dansers en danseressen bezit om iets naar voren te brengen. Er zal ook een zwaarddans(je) gekorèografeerd worden, dat duidelijk verschillend is van de halfvastenuitvoering Daarbij wordt gedacht aan een uitvoering met buigzame messen.
Muzikanten
Er werd aangedrongen een beurtrol in te leggen voor de muzikanten voor wat betreft de herhalingen. Iets wat algemeen wordt bijgetreden.
Medajjes
De uitbreiding de laatste jaren van het legertje muzikanten roept enkele vragen op. Moeten wij muzikanten, die wij één enkele keer per jaar zien opdagen (en dan soms nog enkel tijdens de latere uurtjes) na vijf jaar een medajje schenken? Vooral dan, wanneer er heel wat meer verdienstelijke medewerksters zijn, die nooit ofte nooit gelauwerd worden? Ook hier is er een ruime éénstemmigheid. De oplossing is minder gemakkelijk. Tenslotte wordt er overeen gekomen, dat medajjes in principe enkel aan dansers worden uitgereikt. Het in aanmerking komen van muzikanten wordt telkens afzonderlijk per geval besproken tijdens de dansbijeenkomsten. Datzelfde geldt ook voor de blijk van waardering, die zou getoond worden aan andere verdienstelijke personen.
Voor deze laatste gevallen zal evenwel uitgekeken worden naar een andere passende manier, omdat een medajje hier weinig zin lijkt te hebben.
(Vooraleer vodden te krijgen: nar en paard worden onder de dansers gerekend!)
Malton
De vrees, dat in één enkel jaar twee uitstappen zouden te realizeren zijn (Engeland en Tsjechoslowakije) is gelukkig ongegrond. Het Longswordweekend te Malton is verschoven naar 1984 en wel op 13 en·14 mei. Trevor Stone rekent alvast op onze deelname. En een publieiteitscampagne rondom ons wordt in Engeland gestart in de maand september!
Tsjechoslowakije
De gunstige wending die deze zaak vrij vlug genomen heeft is bizonder verheugend. Het is een bewijs voor de groeiende belangstelling voor de speciale plaats die wij met onze groep innemen in het zwaarddanswereldje. Een reden, waarover trouwens iedereen akkoord is, om met een volledig team een eerste klasse uitvoering te brengen in Strážnice.
De datum liet nog niet vast. Wel is bekend, dat dit einde juni is.
Pech dus voor de studenten.
Gezien wij een officiële uinodiging krijgen zijn:
- onze reis en ons verblijf in Tsjechslowakije betaald
- krijgen wij een dagvergoeding betaald!
Van belgische zijde uit gaan wij proberen een tussenkomst te krijgen in de reiskosten tot aan de Tsjechische grens.
Houden wij het er op, dat wij allemaal met een bus gaan, dan menen wij dat de reiskosten mogelijk tot ongeveer 3000 frank naar beneden kunnen geschroefd worden.
De vraag of al dan niet de vrouwen/meisjes meegenomen worden, wordt over het algemeen afgewezen. Een moeilijkheid bestaat inderdaad in het ons opgegeven getal van toegelaten deelnemers, 25. Rekenen wij op 12 dansers, paard en nar en een zestal muzikanten, dan zitten wij reeds zo aan 20 deelnemers ...
Gezien over dit punt geen volledige overeenstemming bereikt werd, werd overeengekomen, dat ieder eerst en vooral zou uitmaken of hij wel degelijk meegaat (meegaan kan). Zodra wij dan verder nieuws hebben, roepen wij een “algemene vergadering” van de reisdeelnemers op om alles verder in detail te bespreken.
Dus nu maar afwachten op de officiële uitnodiging!
kongres en boek(en)
Dank zij Piet De Gryse kreeg Renaat Van Craenenbroeck de gelegenheid om op het XLVIe Kongres van de Federatie van Kringen voor Oudheidkunde en Geschiedenis van België een referaat te houden over de stand van het zwaarddansonderzoek binnen onze vereniging. Dit kongres, in Hasselt gehouden van 19 tot 22 augustus bracht heel wat historici bij elkaar. Renaat hielp een warme oproep om nog niet gepubliceerde gegevens naar voren te brengen, die onderzoekers toevallig mochten in handen gekomen zijn. De tekst van het referaat zal afgedrukt worden in het verslagboek van het kongres. Er werd een warme belangstelling genoteerd en van verschillende kanten werd ons hulp toegezegd.
Op dit kongres werd trouwens het idee geopperd om in 1989, wanneer de oudste vermelding (Brugge) van een zwaarddans 600 jaar oud zal zijn, een boek uit te geven over de zwaarddans, waarin voor het eerst VIaanderen de plaats zou krijgen, die het behoort te krijgen.
Hiervoor werden ondertussen reeds kontakten gelegd met het buitenland, waar het nieuws met entoeziasme werd begroet. Een eerste idee gaat naar een engelstalige publikatie, dit in verband met de verspreiding van het werk .
traweitel
Deze keer hebben wij op de voorpagina even de plaats ingeruimd voor een nazaat (een levende!) van de zwaarddans de Trawantel of Traweitel. Een stokkendans echter, gedanst met zes, begeleid door een enkele trom en waarin gebruik wordt gemaakt van een reep of hoepel. Wordt hij in het passende kader uitgevoerd: een bizonder fascinerende dans.
De voornaamste traditionele uitvoerders zijn de leden van de Sint-Sebastiaansgilde van Westerlo. Jarenlang zijn de leden van deze gilde erg schuw geweest, wanneer er vragen gesteld werden over hun dans . zij wouen met géén geweld details loslaten. En het gerucht deed de ronde, dat wanneer zij in de gaten hadden, dat er lui rondliepen, die de dans wouen optekenen, zij de volgorde van de figuren telkens veranderden. Wij hebben destijds zelf opgetekend, maar hebben dit nooit kunnen vaststellen: de volgorde van de dansfiguren lag wel degelijk vast, zij het, dat de dans soms werd ingekort.
Die geheimhouding hebben zij blijkbaar opgegeven, want nu enige jaren terug verscheen de dansbeschrijving in "Dansen uit Westerlo", uitgegeven door het Vlaams Dansarchief, Schoten.
Ook gildebroeders uit Tongerlo en uit Neder-over-Heembeek dans(t)en de traweitel. Algemeen werden deze uitvoeringen aanzien als niet-traditioneel en afgekeken van Westerlo. Voor Tongerlo deed zo bijvoorbeeld het verhaal de ronde, dat één van de dansers met ruzie uit de gilde was gezet en dat hij om zijn gildebroeders “een pee te stoven” de dans ging aanleren in Tongerlo ... In Neder-over-Heembeek werd de kapitein opgeheven met de stokken. Deze gilde belhaalde trouwens met de dans in de jaren zestig een eerste prijs in LLangollen (Wales).
Twijfelden wij zelf vroeger aan de authenticiteit van deze dansvormen, dan vragen wij ons momenteel af of ze niet oorspronkelijker zijn, dan wij destijds wel vermoedden ... Wij vonden in Wallonië op meerdere plaatsen sporen van stokkendansen, zelfs met een hoepel, zodat wij ons afvragen of de dans niet een veel grotere verspreiding kende dan wordt aangenomen.
Wijzelf kennen een tweede autentiek,e traweitelvorm in het Vlaamse land, waarop we later hopen terug te komen in een uitvoerige bijdrage.
rattle up, my boys (4 )
Een andere vraag, waarop tot op heden geen antwoord kan gegeven worden betreft de geografische verspreiding van enkele dansvormen in bepaalde gebieden (althans vroeger), terwijl ze elders niet voorkomen. Zo kende Longsword een grote bloei in de negentiende eeuw in Yorkshire. Maar de vraag of het eerder elders in Engeland ook bestond blijft onbeantwoord.
Men weet nooit, maar het schijnt op dit moment wel tamelijk zeker, dat deze regionale bindingen volledig zullen verdwijnen, omdat zowel teams uit het Noorden, als uit het Zuiden de verschillende dans vormen door elkaar uitvoeren,
redaksie: renaat van craenenbroeck
vleminckveld 29 antwerpen
tl (03) 233 61 48