Deze kaart als introduktie tot het tweede gedeelte van "Rattie up, my boys". Katrien Van Craenenbroeck tekende haar na naar het werk van Violet Alford, Sword Dance and Drama. Wij vulden enkel enkele gegevens betreffende Frans-Vlaanderen aan. Ieder puntje duidt op het voorkomen van een reizwaarddans in de betreffende streek. Op te merken, dat sommige puntjes voor meerdere lokaliteiten staan. De schaal is te groot om erg nauwkeurig te werk te gaan. Daarom ook hebben wij twee gebieden gearceerd. Het zijn Noord-Oost Engeland en Vlaanderen. In beide gebieden zijn zo veel meldingen bekend, dat het invullen van alle gegevens één grote zwarte vlek zou vertonen. Zoals ge ziet bevinden wij ons in een internationaal gezelschap ... Maar laat ons lezen, wat onze vriend Trevor Stone er over vertelt!
rattie up, my boys! (2)
Banden met Europa
De aan de Longsword-dansen gelijkaardige dansen zijn in de latijnse landen gewoonlijk verbonden met religieuze feestelijkheden, terwijl ze in de germaanse landen bestaan binnen ambachtsgilden of gewapende stadsgilden. Veel van deze dansen hebben een zeer goed gedokumenteerde geschiedenis achter zich staan, soms met notities, die teruggaan tot de veertiende eeuw, maar, ook al vertonen zij vele unieke kenmerken, zij hebben met de Engelse Longsword-dansen heel wat bazisbewegingen en figuren gemeen.
Tot op heden is er weinig onderzoek gepresteerd op het gebied van de onderlinge vergelijking en eveneens is er weinig gekend nopens de faktoren die deze internationale spreiding hebben beïnvloed. Zulke diepgaande studie zou misschien de oorsprong van het verschijnsel reizwaarddans beter verklaren.
Vandaag de dag hebben de zwaarden geen scherpe snede. Het is betwistbaar of onze dansen ooit werden uitgevoerd met echte zwaarden, dit dan als proeve van vaardigheid en moed (1). Het is veeleer zeker, dat de dans weinig of zelfs helemaal niets te maken heeft met schijngevechten en krijgsdansen, zoals ze in het Midden-Oosten bestaan.
Enkele jaren terug werd de teorie geopperd, dat de dans iets te maken had met de Vikings, omdat de dans vooral daar te vinden was (in Engeland dan) waar de Vikinginvloed zich sterk heeft laten gelden. De medestanders van deze teorie verwezen ook naar het werk van een schrijver, die een erg romantisch beeld van de Vikings ophing. Een van zijn werken bevat trouwens terloops een verwijzing naar een zwaarddans.
Waar het zeer waarschijnlijk is, dat de Vikingen de zwaarddans kenden en hem ook uitvoerden, dan is het geenszins zeker, dat de dans hun ekskluziviteit was of dat hij door hen verspreid is geworden. Meer nog, indien de zwaarddans zulk belangrijk deel van hun kultuur was, dat hij zich kon opdringen in de door hen veroverde gebieden, dan zouden wij normaliter mogen verwachten meer bewijsmateriaal te vinden voor het bestaan van de dans in hun kultuur. (2)
Dit is slechts één van de onderwerpen, die wachten op een grondig onderzoek, vooraleer wij met zekerheid de faktoren zullen kennen, die de spreiding van de dans hebben beïnvloed.
(1) Trevor Stone denkt hier in de eerste plaats aan de Engelse zwaarddansen: noch in het rapper-, noch in het longswordtype hebben de zwaarden erg veel weg van echte zwaarden. Het gaat meer om - al dan niet buigzame - metalen latten of messen. Een recent bezoek aan Tongeren leerde ons evenwel, dat de aldaar destijds gebruikte zwaarden een échte zwaardvorm hadden en méér nog: zij waren vrij scherp. Wij komen daarop later in de rubriek Speurtocht terug. (rvc)
(2) Wat de Vikingteorie betreft moeten wij twee dingen vaststellen: in Skandinavië zelf zijn erg weinig gegevens bekend over de zwaarddans. Maar ook in een belangrijke kolonie als Normandië in Frankrijk is helemaal niets bekend over het eertijds voorkomen van zwaarddansen.
Anderzijds blijkt, dat soms elementen van de kledij van de dansers verwant zijn aan de kledij van de Vikings (onder meer de kledij van het Handsworth-team - zie 't Zw 20) (rvc)
uit de familie
Myriam en Wannes Beugels zorgden 26 februari voor een flinke zwaarddanser met name Dries, die zijn zuster Neel een handje komt helpen om het huis op stelten te zetten!
kondisie
Hij moeten er iets aan doen! Elk jaar merken wij, dat er onder de zwaarddansers enkelen zijn, die een ferm buikje kweken en ... na één enkele herhaling naar adem snakken ...
Jongens, jongens, onder 't jaar ook in kondisie blijven!!!
Zeven herhalingen op een jaar volstaan niet om u in prima fitheid te brengen! Daarom: iets meer sporten en kom misschien op een vrijdagavond eens ekstra de beentjes uitslaan. Van half negen tot half elf ... Kwaad kan het niet! Als altijd Aalmoezeniersstraat 66.Wij verwachten u.
varia
Eind van dit jaar - december om precies te zijn – verschijnt er een boek van de maand gewijd aan volkslied en volksmuziek en volksdans. Waarin een bijdrage van Renaat Van Craenenbroeck over zwaarddansen, met waarschijnlijk foto's van onze Antwerpse zwaarddans...
In de maand augustus wordt te Hasselt een kongres van historici gehouden. De mogelijkheid bestaat, dat Renaat er, op initiatief van Piet de Gryse, een mededeling zou doen over de reizwaarddansen in onze gewesten. Bedoeling is langs deze weg,- aanvullende gegevens te bekomen voor ons onderzoek.
Mei 1983 is er veel kans, dat er een nieuwe ontmoeting van longswordteams plaats heeft te Malton. Wij zijn alvast uitgenodigd! Maar ... Engeland is duur geworden!
Eind juni 1983 staat het festivan van Straznice in,Tsjechoslowakije in het teken van de zwaarddans. Wij hebben geprobeerd een uitnodiging voor de groep vast te krijgen, maar die dingen zijn ginds lang op voorhand geprogrammeerd en zodoende hebben wij slechts een waterkansje ...
redaksie: r. van craenenbroeck
vleminckveld 29 – Antwerpen
(031) 33 61 48