uitgesteld
maar niet afgelast! Wij hadden gedacht op 25 aprii aanstaande hét bal van de nar te kunnen laten doorgaan. Maar intussen is gebleken, dat zowat elke organisatie, die zich zelf respekteert, op die eerste zaterdag na Pasen een of andere festiviteit of aktiviteit op het programma heeft gezet. Komt daar nog bij, dat onze nar zich niet zo heel fit voelt, zodat wij meteen kort en goed de knoop hebben doorgehakt: het bal van de nar wordt verschoven naar het najaar (september/oktober) om 't in de meest optimale voorwaarden te laten doorgaan! Wij hopen u in het volgende nummer al de datum te kunnen kenbaar maken...
op teevee
en niet op één of andere duistere lokale duitse zender, maar op onze bloedeigen BRT 1 Nu, zaterdag 11 april, in het programma Dit Leuke Landje (!!!) om 18.55 uur. Allen voor de buis!
handsworth
is één van de traditionele teams, die wij in Malton aan het werk hopen te zien. Ter kennismaking enkele notities over hen, zoals ze voorkomen in The Sword Dances of Northern England, deel III, van Cecil J. Sharp (1913)
Handsworth is een dichtbevolkte voorstad van Sheffield. De dans is in oorsprong afkomstig uit Woodhouse op een goede twee kilometer afstand van Handsworth, maar daar werd hij sedert meerdere jaren niet meer uitgevoerd en bij het hervatten van de traditie werd hij overgebracht naar genoemde plaats. Hij wordt nog gedanst (nvdr 1913!) jaarlijks rond Kersttijd (nvdr: Kerstmis is een veel voorkomende datum voor de engelse zwaarddansen en is waarschijnlijk in verband te brengen met de winterzonnewende) door mijnwerkers, die in en rond Handsworth wonen. Het is zeker één van de beste en de meest inspirerende dansen, die nog bewaard gebleven zijn in Yorkshire.
Het complete team bestaat uit acht dansers, twee clowns, en een muzikant.
Iedere danser draagt een nauwsluitende soldatentuniek van zwart fluweel, met zeven reien van witte tressen over de borst, die minder lang zijn naar de gordel toe, en met donkerrode manchetten in fluweel, waarvan de boven- en onderkant eveneens zijn afgezet met witte nestels; broeken uit witte zeildoek; zwarte leren slobkousen tot aan de knie; stevige zwarte laarsen; en een vuurrood fluwelen kalotje, in de vorm van een schotse muts, met zes kleurige linten aan het achtereinde en twee brede versierselen van gehaakte wol in wit en blauw op de voorzijde gestoken. De "captain" of "leader" draagt een rosette op de linkerzijde van de borst.
Iedere danser hanteert een sterk gepolijst zwaard, met een blad, dat een lengte heeft van 26 inches (zowat 66 centimeter) bij een breedte van anderhalve duim (zowat 4 centimeter) en een stevig houten heft, dat vijf duim lang is (zowat 13 centimeter).
De clowns zijn gekleed zoals deze in het circus.
De muzikant speelt op een concertina. Er worden drie melodietjes gebruikt: "Napoleon's March" voor de eerste twee figuren; "The Girl I left behind me" of "The White Cockade" voor de volgende acht figuren en "The Keel Row" voor de slotfiguur: de Roll.
De dansuitvoering verloopt strikt op de muziek en voor iedere figuur is een welbepaald aantal maten voorzien.
De pas is een hoog-gesprongen, uitbundige looppas. De dansers heffen bij het springen van de ene voet op de andere de knie van het vrije been vrij hoog. In figuren als de Ring en telkens de danser voldoende ruimte voor zich heeft wordt de pas zo krachtig mogelijk uitgevoerd. Op de andere, minder gunstige momenten van de dans, wordt hij aangepast en minder hevig gedanst. Soms ook voeren de dansers een soort schuifelende pas uit, waarbij het vrije been over de grond gesleept wordt. Vooraleer de Roll (nvdr: dit is de eindfiguur, waarbij de dansers in twee rijen tegenover elkaar staan; tegenovergestelde dansers reiken elkaar de zwaarden; de gevormde paren gaan nu afwisselende onder de poort of vormen zelf de poort) aan te vangen gebruikt men nog een speciaal pasje sprongetje op de tip, gevolgd door "tap" op de hiel.
Nog even de beschrijving van de tiende figuur: The Lock (Het Slot)
Allen dansen nu, met de zon rond, in kring door de zwaarden verbonden. De voeten worden hoog geheven en er wordt zo luid mogelijk gestampt. De passen worden zo geregeld, dat bij het einde van de melodie de captain en nummer 2 hun rug keren naar het publiek. Bij het begin van de volgende melodie maken allen een hele draai tegen de zon, keren zich naar het midden, komen saam, spreiden de handen en vormen de roos, het heft over de punt.
Eén van de twee clowns komt dan in de kring; de roos wordt rond zijn nek geplaatst. Als er geen clowns aanwezig zijn, is het nummer acht die de plaats inneemt. De ring opent enigszins en men toont het publiek de scene. Daarna volgt de Roll.
Nogal wat verschil met onze zwaarddans. Maar wel merkwaardig, dat voor wat betreft de passen en vooral dan de wijze van uitvoering er een verwantschap bestaat met dat, wat we beschreven vonden door Richard Wolfram over de zwaarddans uit Kremnitz in Tsjechoslowakije ('t Zw 19). In tegenstelling tot vele andere engelse zwaarddansen kent deze versie ook weinig spel om de nar (clown) en is er bijvoorbeeld ook geen toespraak van de captain. Wij staan hier voor een voorbeeld van goed uitgewerkte dans, maar waarbij het zwaarddansspel verloren is gegaan.
muzeüm
of archief? Snuffelen in de wereld van de reizwaarddans, wekt altijd de interesse naar meer weten over dat toch enigszins misterieuze gebeuren met zijn eigenaardige symboliek. Wij zijn dan ook van plan de verspreide dokumentatie en gegevens bij elkaar te brengen. Eerste kontakten werden reeds gelegd met Engeland en met Tsjechoslowakije, waar wij de toezegging kregen van bepaalde dokumentatie te kunnen verkrijgen. Voor Engeland gaat dat om oude foto's, voor Tsjechoslowakije om een studie over zwaarddansen van Pospišil. Wij hebben medewerkers nodig: wie interesse heeft neemt kontakt op met Renaat. Wij denken aan één bijeenkomst per maand om de verworven dokumentatie te verwerken. Maar ook ieder van u kan meehelpen: wie heeft er nog foto's van de zwaarddans? Misschien wilt ge ze graag afstaan? Of kunt ge ons er kopies van bezorgen? Een eerste bedoeling is AL de beschikbare foto's (geslaagde en minder geslaagde) samen te brengen. Ook artiekels over dé zwaarddans of over andere zwaarddansen zijn welkom. Graag bronvermelding - en bij de foto's zo mogelijk opgave van jaar!
plannetje
| REDAKTIE: | Van Craenenbroeck Vleminckveld 29 - 2000 Antwerpen Tel. (031) 33 61 48 |