editoriaal
En daarmee hebt gij hier het laatste nummer van de eerste jaargang van 't Zweertdanserke in handen. De redaksie is fier op haar prestasie en begint vol moed aan de tweede jaargang. Reaksies en suggesties worden met dank aanvaard.
foto
De foto op de voorpagina van vorig nummer was niet van Wis Claes, zoals wij (verkeerdelijk) dachten, maar van Maria Debie. Wij geven aan de keizer(in) wat aan de keizer toekomt!
foto's
Over foto's gesproken... Wij hebben nog geen enkel jaar zo'n massa foto's (en héél véél goede voor onze ogen geschoven zien worden als dit jaar. Wij kunnen het gewoonweg niet bijhouden en daarom willen wij het volgende suggereren: vrijdag 30 mei brengt al wie foto's heeft van dit jaar deze mee naar de Aalmoezenierstraat 66. Deuren open vanaf 20.00 uur. Wie foto's heeft, kleeft deze op een groot blad papier of karton, schrijft er ergens zijn of haar naam hij en geeft de foto's een nummer. Zo kan ieder bij U, fotograaf, de door hem gewenste foto's bestellen op één enkel moment. Tussendoor dansen we wat, en wij sluiten het lokaal om 11.00 uur. Wie zelf niet kan komen met zijn foto's vragen wij de moeite te doen iemand anders onder de arm te nemen, om de karwei voor hem te klaren. Afgesproken?
1981
wordt een rekordjaar. Althans voor wat betreft de datum van de zwaarddans. Halfvasten valt op 29 maart!!! In 1976 dansten wij op 28 maart, wat tot nu toe de meest in liet jaar gevorderde datum is. Of dat een belofte inhoudt voor goed weer? Er vast maar niet op rekenen - hoe was april 1980? Stop evenwel nu even met lezen en noteer en rezerveer de datum van 29 maart 1981...
brons
Wij lebben geprobeerd eens te tellen hoeveel bronzen medajjes er al wel uitgereikt zijn. En wij zijn (met 1980 bij) aan het ongelooflijk klinkende getal van 21 gekomen! Wij geven hieronder een overzicht, waarvan wij vermoeden, dat het juist is (wij hebben de tijd niet gehad liet te tsjekken, maar als er iets mis is, wees dan zo lief tiet ons te willen zeggen...
Het begon allemaal in 1974 : 6 dansers en 1 muzikant maakten de (toen redelijk gevulde - wij zouden anders nooit op het idee gekomen zijn!) kas een stuk armer : Piet Bombeke, Herman Leys, Renaat Van Craenenbroeck, Erik Van Echelpoel, Werner Van Echelpoel, Bruno Van Reeth en Ludo Wellens (toen nog danser!).
In 1975 wordt dit gezelschap aangevuld met 2 dansers en 1 muzikant Herwig Bauweraerts, Marc Hanssens en Erik Schepers.
Een magere oogst in 1976 : 1 muzikant: Piet Sercu. Al strookt dit niet geheel en al met de waarheid. Want in 1977 was het de beurt aan Mark Van Orshoven. Alleen waren wij daar één volledig jaar te laat. Wij hebben het goedgemaakt en Mark een marot als ekstra kado meegegeven!
Maar dan begint het weer te vlotten: 1978 met drie dansers en één muzikant: Gunter Bauweraerts, Rik Boone, Jan Leys en Herman Suetens
Weer met zijn drieën in 1979: twee dansers - Frank Claes en Jan Michiels - en één muzikant maar dan ook een spesiale!) Mon Van Dommelen.
En zo komen wij aan 1980. Twee muzikanten: Bob Beynen en Erwin Leys en zoals beloofd zetten wij hen even in 't zonnetje!
Bob Beynen werd eigenlijk weinig keus gelaten om met de zwaarddans mee te spelen. Hij woonde destijds pal naast de Hopsack en werd dan ook - met of zonder goesting; - jaarlijks wakker geblazen. Man met vele stielen. En momenteel één van de steunberen van de Hopsackwerking. Muzikant. Nu vooral op diatonische akkordeon, maar verder op viool, faifstringbanjo, doedelzak, en wellicht op nog andere dinges, mij onbekend. Bob begeleidde dit jaar ook de kurzus dans op woensdag. Schildert ook (af en toe) als het hem zint, en er ergens nog tijd over blijft.
Erwin Leys is één van de telgen van de Leysengroep, die wat, leden betreft de Bauweraertsgroep geen duimbreed treeft toegegeven. Dansten er over al die jaren vier Bauweraertsen mee, ook vier Leysen deden hetzelfde: Herman, sinds 1980 muzikant, Mark, die vier maal meedanste. Jan, die als oudste der zwaarddansers onverpoosd verder blijft meelopen, en Erwin. Want ook Erwin trad één enkel jaar als danser aan. Dat was in 1976 en wellicht was het bedoeld om evenwicht te vormen met het verschijnen in hetzelfde jaar van Jurgen Bauweraerts. Erwin is nadien overgestapt naar de muzikanten. Had zijn opleiding gekregen van Herman, zijn broer en verving Bruno Van Reeth, die zich steeds moeilijker kon vrijmaken. Erwin werkt in de reprografie (Repro, Bredabaan, Merksem). Speelt ook guitaar in het groepje zonder naam, dat wij al eens eerder vermeldden.
Wij zijn benieuwd of zij in 1985 hun zilver zullen behalen... Volgende keer komen na de zilverlingen en de bronzen, de nieuwelingen aan de beurt.
Betalen a.u.b.!!!
Wij doen nog eens de zjeste dit nummer aan iedereen te zenden. Misschien doen wij hetzelfde met het volgende nummer, maar dan geldt onverbiddelijk de stelregel: wie niet betaalt, krijgt geen zweertdanserke! 't Zweertdanserke bedruipt zichzelf en wat er over blijft gaat jaarlijks naar de groepskas. Nu kost koken geld. Drukken kost ons iets meer dan 5frank (lay-outkosten inbegrepen), verzenden (gelukkig niet allemaal) ook. Maakt 10 frank per nummer. Volgend jaar verschijnen er 11 nummers + 4 etstra's van Schottisj. Voor de eerste jaargang telden wij 70 abonnenten. Voor de tweede zouden wij er graag 100 hebben. Maak daarom nu onmiddellijk uw betaling klaar! Het jaarabonnement bedraagt 200 Bfr - te storten op bankrekening 320-0436041-96 van R. Van Craenenbroeck, Vleminckveld 29, 2000 Antwerpen. Gun de 't Zweertdanserke-redaksie het plezier van een vlugge reaksie!!! Met dank!
? ! ?
Op kurzus in Dworp ontmoeten Lange-Wappers een lid van een dansgroep uit Brugge. Uit het gesprek blijkt dat hij dit jaar naar de zwaarddans is komen kijken om ... de pas op te tekenen! En zeggen, dat wij daar vroeger de boer voor op trokken (in 'kasu naar Mater!). Ook had hij aan een dansleidster uit het Antwerpse inlichtingen gevraagd over die zwaarddans, maar zij had hem gezegd, dat hij niet moest gaan kijken, want dat het toch niet de moeite waard was. Jaloezie???
speurtocht (6)
Willen wij nu verdergaan in ons onderzoek, dan brengt de volgende bekende tekst (die dus tweede oudste werd beschouwd) ons reeds in het begin van de vijftiende eeuw, nog wel in Brugge, maar dan in het jaar 1404. Er zou dus een kloof van vijftien jaar, waarin het Brugse magistraat geen penning jonde aan de zwaarddansers. In het kader van onze gemaakte veronderstellingen is dit best mogelijk: wij wijzen er nogmaals op, dat de zwaarddansers in 1389 wellicht bij toeval voor de magistratuur optraden (herlees eventueel de bijdrage in nummer 7).
Toch hebben wij het altijd een beetje eigenaardig gevonden, vooral dan omdat na 1404, ook 1406 en 1407 bekend is. Daarom hebben wij de jaren tussenin nagegaan in de archieven. En wie beschrijft er onze blijheid, wanneer wij in de Brugse stadsrekening van 1390/91 volgende tekst lezen: (reduksie 1/2)
Item gbegheven bi beveilne van borghmeest(er)s den
sciplieden in hovescheden te verdrinckene grote vaste
avonde die up den reep speilden iij. s grote.
Som(m)e .xxxvi. s
(Stadsrekening Brugge 1390/91 - fol. 108 verso - nr 3)
Ook al wordt hier hélemaal niet over zwaarden gesproken, toch lijkt het mij evident, dat ook hier sprake is van de reizwaarddans. Wij kennen toch reizwaarddansen, waarin een hoepel gebruikt wordt (denk vooreerst aan onze traweitel uit Westerlo; maar er is ook een versie uit Zweden bekend uit de zeventiende eeuw; en ook een Italiaanse zwaarddans met hoepel). En ook weten wij, dat in sommige reizwaarddansen (zwaard moet dan eigenlijk tussen aanhalingstekens geplaatst worden) helemaal geen zwaarden werden gebruikt, maar bijvoorbeeld buigzame takken met loof bekleed (de Oostenrijkse Bogentanz) of zelfs zakdoeken. Dansen de Engelsen zo bijvoorbeeld ook niet met korte buigzame zwaarden?
Gilliodts-Van Severen heeft de tekst ook aangehaald (Inventaire des Archives de la Ville de Bruges, deel IV, pag 480) en hij plaatste hem net boven de aanhaling van de teksten betreffende 1406 en 1407. Beide werden door de vorsers herhaalde malen vermeld, maar niemand merkte de tekst op die drie lijnen hoger stond!
Alle elementen van de tekst steunen ons inziens een interpretatie in de richting van de reizwaarddans: de tekst is omzeggens identiek aan deze van 1389. Nochtans enkele belangrijke bijkomende elementen, die vorige veronderstellingen steunen, zoals bijvoorbeeld het tekstgedeelte "te verdrinckene". Maar daarover meer volgende keer
| REDAKTIE: | Renaat en Eva Van Craenenbroeck Vleminckveld 29 - 2000 Antwerpen Tel. (031)33 61 48 |