editoriaal
In dit nummer nog maar eens op de bedankingstoer! Bedankingen die door bedoelde persoon reeds lang dubbel en dik verdiend zijn.
Dank ook aan U, lezer: wij zijn nu met 60 abonnenten en kunnen bijgevolg financieel een volledige eerste jaargang realizeren.
Dank ook voor uw simpatieke reakties: zij zijn steeds hartelijk welkom!
redaktie
"de perel"
Wie in de drukke Vestingstraat op zoek is naar de schoenmakerij van Herman Suetens, doet er best aan zich te konsentreren op de uithangborden. Zo niet is de kans erg groot dat hij er minstens éénmaal aan voorbij loopt. Mogelijk vindt hij of zij het hélemaal niet: het is écht gebeurd! "De Perel", want dat is de fiere naam die Vader Suetens aan zijn schoenmakerij gaf, is inderdaad erg klein (zoals het een perel van dergelijke hoge kwaliteit past!) en ligt veilig weggedoken achter het (bredere) uitstalraam van een koosjerrestaurantje.
In die kleine ruimte worden nochtans massa's werk verricht, ook voor Lange Wapper! De opsomming van alle realisaties van het Huis Suetens is een ware waslijst... Hier gaan wij (denk er stilletjes telkens bij: dank u, Herman )
- de beenbandjes van de zwaarddansers (zo'n veertien paar)
- de gordels van de zwaarddansers. Waarbij wij doen opmerken, dat de huidige in gebruik zijnde gordels een tweede editie uitmaken. (20 stuks)
- de gordel, de arm- en beenbandjes van de nar. Dingen die wij niet meer gebruiken sedert het narrenpak vernieuwd is.
- de zeer toffe geel-blauwe schoenen van de nar (één volledige week zweet)
- de teugels van ons paard
- de dansschoenen van de zwaarddansers (16 paar). Véél weken zweet...
- de opbergzak voor de zwaarden in twee versies...
- één en andere werk aan de trommel
- meermalen zijn ook de zwaarden (met of zonder de hulp van anderen) door Herman en op zijn machines van roest gereinigd (voordat zij vernikkeld zijn geworden).
Mogelijk hebben wij nog iets vergeten. Herman, jongen, vertel het ons en wij hebben het er volgende keer over! Herman heeft ook jaren zijn kop gebroken om te proberen een hoedje te realizeren in de trant zoals de Breugel-zwaarddansers dat dragen. Dat heeft niet mogen lukken en intussen dansen wij liever blootshoofds.
Herman is ook de man, die alle jaren met nieuwe ideeën over kleding komt aandraven. Zo zijn wij nu weer bezig met de nieuwe belletjes (van messing - dus met zuiverdere en helderdere klank!) voor de gordels. Zo is er ook al eens een woord gevallen over handschoenen, voor het geval het eens echt moest vriezen. En zo ben ik er ook zeker van, dat zijn produktief brein binnenkort weer met een onverwacht voorstel komt opzetten, dat hij dan weer na een zekere tijd in realiteit omzet. Heb ik geen gelijk, dat het een "parel" is?
uit de familie
25 september overleed plotseling Koen Vertongen, thans pastor te Schoten en ex-Sint-Andriezenaar. Hij lag in 1958 mee aan de bazis van de stichting van Lange Wapper. Wij bieden de familie onze deelneming aan bij dit onverwachte afscheid.
In Engeland kunnen zij het! Op 1 augustus werd aldaar een zoon geboren bij Tony en Kaat Walsh-Van Bouwel (Kaat van den Hopsack, voor wie het weer niet weet). Brendan Jan heet hij en hij hoopt volgend jaar met zijn ouders naar de zwaarddans te kunnen komen! Proficiat Kaat en Tony! (Naar het schijnt werkt de post tussen Engeland en België erg traag, daarom kregen wij het geboortekaartje eerst einde september in onze bus...)
bloemekes
Wie niet naar ons Walenfeest is gekomen heeft zichzelf gefopt! Feest én uitstap de volgende dag waren toppers. Een fameus bedankingeske aan ieder die (met hart en ziel) heeft medegeholpen, en het zijn er velen geweest! Speciaal werd mij gevraagd te vermelden : Wis Claes, die voor de organizatie zorgde ; Diana en Pol Fonteyn, die gratis voor die lekkere natuurkost zorgden; Diane Suetens (Tante Diane, voor wie het weer niet weet) die bij de opkuis dapper haar vrouwtje stond! Wat weer niet wil zeggen, dat wij de andere helpers niet even hoog aanslagen en even dapper bedanken!
Bedankt Mevrouw Driesen (moeder van Gilbert) voor de tip! Zij bracht ons in kontakt met de mensen van Iloka uit Kapellen, die in de remise nog een aantal trommels én een groskes hadden staan én die daarenboven nog bereid waren om deze van de hand te doen aan een zeer gunstige prijs. Daarmee bezitten we én een tweede trom én een groskes. Het verdere woord is nu aan Herman en Erwin Leys...
Bedankt ook heer Gheyskens van Iloka voor de hulp en de bereidwilligheid om ons voort te helpen.
data
Noteer vlug en hang op de WC: oefendata voor 1979
- 4 november: iedereen aanwezig - wij tellen koppen!
- 25 november
- 16 december
De oefendagen voor 1980 volgen in volgend nummer. Lokaal: als steeds Aalmoezenierstraat 66. Uur: van 16.00 tot 18.00 uur.
speurtocht (1)
Gegevens over zwaarddansen in het nederlandstalig gedeelte van België.
Zwaarddansen is een tema, dat geregeld, zij het met een niet zo grote regelmaat, opduikt in onze volkskundige publikaties. Steeds opnieuw ontdekt één of ander vorser enkele teksten, waarin sprake van een vergoeding voor een optreden van een zwaarddansersgilde in één of andere gemeente, wat dan weer de aanleiding wordt tot het herkauwen van bepaalde teksten. Ook al is dit interessant voor wat de nieuw aangebrachte gegevens betreft, spijtig blijft, dat telkens weer de sinteze van het gebeuren, alsook zijn evolutie nagenoeg onbesproken wordt gelaten.
De beste poging tot samenvatting vinden wij in de bijdragen van Dr. Eugeen Verstraete, die verschenen in het tijdschrift De Speelman (een uitgave van VIVO) tussen 1940 en 1943. Ondanks de moeilijke tijden werd daar de bazis gelegd voor een beter begrip van het verschijnsel zwaarddans door het samenbrengen van tal van gegevens, die in de meest uiteenlopende publikaties verschenen waren.
Onze bedoeling is nu een artiekelenreeks op touw te zetten, waarbij wij kronologisch alle ons bekende teksten met vermeldingen van zwaarddansers gaan kontroleren, analizeren en bespreken om tenslotte de zwaarddans als historisch gebeuren in onze streken beter te kunnen beschrijven. Bij het onderzoek zijn wij reeds vrij vlug gestoten op verkeerde dateringen en onnauwkeurigheden, zodat de noodzaak van een dergelijke kontrole ons onvermijdelijk lijkt. Graag aanvaarden wij alle hulp op dit terrein.
Laat ons vooraf duidelijk volgende punten stellen:
Vooreerst behandelen wij hier slechts die vermeldingen die in verband staan met reizwaarddansen; dansen of spelen dus, waarbij op een bepaald moment door de dansers een rei of kring wordt gemaakt met hun (al dan niet echte) zwaarden; kring die dan niet meer verbroken wordt.
Alleen optredende dansers met een zwaard of dansers over zwaarden (bv in kruis op de grond gelegd) vallen dus buiten dit bestek.
Verder leggen wij ons een geografische beperking op in die zin, dat wij ons beperken tot de teksten die betrekking hebben op het nederlandstalig gedeelte van België. Wij gaan er volledig mee akkoord, dat dit kortzichtig is: in feite zouden minstens Zeeuws-Vlaanderen en Frans-Vlaanderen in het onderzoek moeten betrokken worden. In verband met het voorgenomen archiefonderzoek hebben wij evenwel de moeilijkheden niet nog willen verzwaren door te veel buitenlandse archieven in de opzoekingen te betrekken. Trouwens bleek ons vlug genoeg, dat een eventuele aanvaarding van de twee geroemde gebieden, later weerom de vraag van de gestelde begrenzing deed rijzen.
(wordt vervolgd)
REDAKTIE:
Renaat en Eva Van Craenenbroeck
Vleminckveld 29 - 2000 Antwerpen
Tel. (031) 33 61 48