editoriaal
Deze keer gaan wij geen bloempjes rondstrooien. Niet, dat wij niemand meer te bedanken hebben. Integendeel! Wij willen er alleen geen saaie boel van maken en gooien het daarom voor deze maand over een andere boeg...
redaktie
data
Er zijn zwaarddansers met problemen. Zij zoeken de juiste datum van de halfvastenoptredens in sommige jaren. Zij diskuteren over een bepaalde datum en komen er niet uit. Op hun vraag hierbij een lijstje met alle reeds gerealizeerde optredens:
8 maart 1970
21 maart 1971
12 maart 1972
1 april 1973 (1)
24 maart 1974
9 maart 1975
28 maart 1976
20 maart 1977
5 maart 1978
25 maart 1979
Eén datum leverde destijds problemen: 1 april 1973. Er was toen duidelijk minder belangstelling dan in de overige jaren: de mensen vreesden echt wel bij de neus te worden genomen... Hopen maar, dat die dag niet te dikwijls terug komt. In 1980 wordt het 16 maart, maar die datum hebt ge al genoteerd, want die stond reeds in 't Zweertdanserke nummer 2! Noteer verder: eerste oefenbijeenkomst: zondag 4 november 1979 om 16.00 uur in het lokaal Aalmoezenierstraat 66. Er wordt geen verdere uitnodiging gezonden!!! En die dag is het koppen tellen wie in 1980 wil meedoen moet die dag aanwezig zijn of zich vooraf telefonisch verontschuldigen (gene flauwe kul!).
kurzussen
De kurzus "Bespelen diatonisch akkordeon" kent het verwachte sukses. Hij is nagenoeg volgeboekt. Wie toch nog wil deelnemen, doet er goed aan, onmiddellijk kontakt op te nemen met Ludo Wellens, Breugelstraat 36, 2000 Antwerpen.
De kurzus "Dans" ontving reeds een twaalftal inschrijvingen, zodat wij ook hier stilaan moeten denken aan afsluiten. De lessen (25 in getal) starten op woensdag 3 oktober (van 19.30 tot 21.00 uur). Lokaal : Aalmoezenierstraat 66. Het wordt een ontdekkingstocht van onze eigen bewegingsmogelijkheden aan de hand van (traditionele) Brabantse (eenvoudige) volksdansen, om ons geleidelijk het tipische bewegingspatroon van onze volkse dans eigen te maken. Door middel van bewegingsanalyse en vooral door individuele korrektie helpen wij u de juiste stijl te verwerven. Inschrijvers dienen er zich wel van bewust te zijn, dat zij alle lessen regelmatig volgen. Vooraf inschrijven noodzakelijk! En wel bij Renaat Van Craenenbroeck (lesgever): zie adres en telefoon op de laatste bladzijde onder redaktieadres.
uit de familie
Als dat zo voortgaat wordt het dansen van de zwaarddans over twintig jaar een vrouwenzaak. Want op 6 september was het wéér een dochter! Saskia bij Mon en Liesbet Westers-Kolen (Mon met de moestasj, voor wie niet zo goed thuis is in achternamen) Proficiat van ons allemaal! En de volgende keer een jongen, asjeblieft!
uitnodiging
29 en 30 september eerstkomend hebben wij weer gasten: onze vrienden uit Theux. En net als vorig jaar nodigen wij iedereen uit om samen te komen dansen in Maria Regina, Jan de Voslei 23a op zaterdag 29 september om 20.00 uur. Er komen mensen uit Martelange, Brugge en Brussel met ons mee dansen. Waarom zoudt gij dan daar niet bij zijn? Vrienden en kennissen eveneens welkom!
uit boeken
Eén van de prettige dingen bij de zwaarddans is, dat ge u een stuk traditie voelt. De mensen uit de oude stad zien ons als een stuk van zichzelf, van hun volksleven. Niet als een sjau of een spektakel, gelukkig maar. Wij zouden rare dingen kunnen neerschrijven over dat wat de mensen over ons vertellen. Maar dat op een andere keer... De mensen voelen ons aan, als iets wat er steeds was, ook al is het dan een tijdje (in hun begrip) weggeweest, En ik geloof dat zo wij de zwaarddans niet uitvoerden, ze hem zouden missen.
Zo duwt men mij af en toe een boek onder de neus of een tijdschrift waarin iets over onze zwaarddans staat. En als dat een heus boek is, dan geeft dat een verheugend gevoel en omdat ik niet egoistisch van aanleg ben, laat ik u graag in die vreugde delen.
Zo ligt hier voor mij, deftig ingebonden in blauw, met twee blauwe verwijslintjes een deel van LES GUIDES BLEUS, en wel BELGIQUE - LUXEMBOURG (Uitgave Hachette, Parijs,1979) en wat vinden wij daar in het midden van bladzijde 5/261 onder Antwerpen? Lees zelf:
Fêtes et traditions. - Le goût des fêtes à grand spectacle a doté Anvers d'un folklore resté très vivant et qui s'exprime surtout dans les tournois et les cortèges ainsi que les représentations de danses folkloriques. La danse des Epées, qui remonterait au Moyen Age, est exécutée le dimanche de la Mi-Carême, devant la cathédrale, au sortir de chaque grand-messe.
Einde citaat.
Zeg nu zelf, geeft het u geen warm gevoel, te lezen, dat ze ons zelfs in Parijs al kennen? Bewonder daarbij de (bijna)-juistheid van hun gegevens, want dichter bij huis (Brussel om dat oord niet te noemen) kloppen ze er nog geen klein beetje naast! Een zekere Joseph DELMELLE heeft bij de Uitgeverij Rossel (Brussel, Parijs, 1974) een boekje uitgegeven: LEVENDE FOLKLORE IN BELGIE en daarin lezen wij op bladzijde 35 onder een opsomming van tradities rond karnaval en halfvasten
De "Zwaarddans" te Antwerpen en te Sint-Niklaas-Waas (steeds voor de kerk, na de mis op Halfvasten). Het gaat hier om een vuurdans, verwant met de "danse Macabrée" (dodendans) te Namen.
U kijkt verwonderd? En wij dan toen wij dat voor het eerst lazen! Maar onze Brusselse (franstalige) vrienden kennende en wetende wat zij een vertaling noemen, gingen wij ons licht opsteken in de franse editie van het werkje. Daar staat duidelijk (maar niet juist) "danse pyrrhique", wat in het nederlands te vertalen is als pyrrische dans of krijgsdans! De brave vertaler heeft zitten denken aan het prefix pyro-, wat inderdaad op brand of vuur slaat, zoals bijvoorbeeld pyromaan. Maar dat hij onze brave zwaarddans in verband brengt met vuurdansen!
Juist is de verwijzing naar de krijgsdans niet, omdat deze term verwijst naar dansen waarbij een gevecht wordt uitgebeeld in de dans. En dat hoort niet thuis in onze reizwaarddans.
De verwijzing naar Namen is wel juist, in die zin, dat tot in de 18de eeuw aldaar een reizwaarddans werd uitgevoerd, gewoonlijk genoemd "la danse des Macabées". In een poging om de naamgeving te verklaren, heeft men wel verwezen naar het franse "danse macabre" (wat dodendans betekent). Maar weerom heeft de Naamse zwaarddans geen uitstaans met de dodendans!
Een goede les: oppassen met vertalingen!
Gij vindt nog sporen van onszelf terug in andere boeken. Maar die citaten vallen nogal lang uit, zodat wij verplicht zijn daar op een andere keer op terug te komen.
kopenhagen
Lange Wapper was op het Stor-Københavns Folkedanserfestival van 22 tot 26 augustus jl. en danste er (met sukses) de kleine zwaarddans. Een duitse groep uit de buurt Van Stuttgart danste daar ook een rekonstruktie van een oude zwaarddans. Wij zijn nu niet sjauvinistisch of hebben geen al te dikke nek, maar toch ....
slot
Asjeblief, lees nog eens 't Zweertdanserke nummer drie onder PLANNEN. Wij weten het, het was vakantie, maar wij. kregen heel weinig reaktie en daarom...
Wij zoeken ook een (verwarmde) zaal voor de kurzussen op woensdag. Weet iemand raad?
Een jaarabonnement op 't Zweertdanserke kost 150 Bfr, betaalbaar op bankrekening 320-0436041-96 van R. Van Craenenbroeck.
REDAKTIE :
Renaat en Eva Van Craenenbroeck
Vleminckveld 29 - 2000 Antwerpen
Tel. (031) 33 61 48